top of page

Fibrat

 

Gjinden gjithsej tri tipa te fibrave te muskujve:

 

  1. Tipi I i fibrave

  2. Tipi IIa i fibrave

  3. Tipi IIb i fibrave

 

Secili e ka karakteristiken e vet dhe eshte i veqant per levizje te veqanta.  Edhe nje menyr per ti klasifikuar kto fibra eshte vetit metabolike te tyre, kshtu qe ato ndahen ne fibra te ngadalshme dhe fibra te shpejta.


 Tipi I: Fibrat e Ngadalshme

 

  • Tipi i par i fibrav qe do ta shiqojm eshte tipi I, apo fibrat e ngadalshme.  Kto fibra mblidhen apo tkurren ngadale ashtu edhe e marin emrin fibra te ngadalshme, dhe mund ta mban kontraktcionin e muskujve per nje kohe te gjat. Ky faktor i ben ideal per ushtrime qe zgjasin shum kohe.   Ato poashtu mbajn nje numer te madh te mitochondries qe ndihmon ne oxidimin metabolik te tyre (perdorja e oxigjenit).  Ky tip i fibrave nuk lodhen,  por nuk jan ne gjendje te prodhojn fuqi te madhe.

     

    Ne pamje kto doken te kuqe, hekri i tyre mban cytochrome, kan diameter te vogel te fibres dhe kan shum kapilare ne strukturen e tyre.  Per nje femij apo per nje te rritur, fibrat e ngadalshme mbarojn afer 50% te indeve muskulore.  Atletet te atletikes, si ata qe vrapojn maraton, apo biciklista qe grahin me koh te gjate, kan afer 90% te fibrave te ngadalshme.  Ne anen tjeter atletet qe ju nevojitet energji menjeher kan shum nivel te ulet te fibrave te ngadalshem, rreth 25%.

     

 Tipi IIa: Fibrat e Shpejt

 

Categoria tjeter e fibrave muskulore jan fibrat qe mblidhen shpejt, ato ndahen ne dy tipe, IIa dhe IIb.  Fibrat qe mblidhen apo rrudhen shpejt jan te njohura per aftesin e tyre qe me shpejtsi trasmetojn akcijon potencial dhmth jan te ngarkuara per rruthje te shpejt te muskujve.  Sportistet qe i perdorin kto fibra me se shumti jan basketbollisted, futbollistet, bodybilderet etj.

 

Kto fibra shum nvaren nga sistemi energjitik glykolytik.  Tipi IIa i fibrave gjinden ne mes te spektrumit muskulor fibror, ato lodhen me shpejt por prodhojn me shum fuqi muskulore, dhe blidhen me nje shpejtesi me te madhe  se fibrat e ngadalshme.


 Tipi IIb: Fibrat e Shpejt llb

 

Tipi IIb i fibrave jan ato qe lodhen me se shpejti por edhe jan ato fibra qe prodhojn me se shumti fuqi dhe shtypje.  Ky tip i fibrave perdoren ne aktivitete qe lypin shpejtsi te menjehert dhe nuk zgjat shum, sepse gjatesia totale e mbledhjes nuk zgjat me shum se 7.5 milisekonda.

 

Ne termin e thirjes gjenerale keto jan te fundit qe thiren nga trupi. Per shembull, ne aktivitete normale, fibrat qe mbledhen ngadale thiren me se pari, ateher tipi IIa, IIb qe thiren te prodhojn fuqi maximale. 


Ku Ndodh Ndryshimi?

 

Ne pamjen fizike, tipi IIa jan ngjyr pembe,  kan diamentrin ne mes, nivel kapilar dhe sasi te mitokondris.   Tipi i IIb i fibrave jan ngjyr te bardh, kan nje nder diametrav me te mdhenj dhe kan sasi te vogel te kapilarve dhe mitokondrialeve. Shumica e atleteve te fuqishem kan perqindje me te madhe te fibrave qe mblidhen shpejt, si dhe ata qe bejne aktivitete te shpejta por te shkurta.

Edhe pse qdo fiber muskulore tip ka karakteristika te veqanta qe e bejn me te mir per aktivitete te veqanta, kjo nuk do te thot qe atleti qe perdor fibrat e shkurta mund te bej sporte apo aktivitete qe ato jan me te mira per.  Me trejnim te mir, ata mujn qe ti mesojn shum teknika qe perdoren ne sporte te ndryshme dhe mujn te arrisin sukses.  Eshte e natyrshme qe atletet qe e kantipin e tyre te fibrave, ushtrojn me shum asi sporte qi ju pershtatet atyre sepse ju vjen me leht dhe jan me te sukseshem ne at sport.

  
Perfundimi

 

Pra, tri llojet e fibrave muskulore jan fibra te ngadalshem (Tipi I) dhe fibrat e shpejt (Tipi IIa dhe IIb).  Fibrat e ngadalshem karakterizohen si fibra qi jan resistante nga lodhja, mbeshteten shum ne oxigjen si burimi kryesor i metabolismit, dhe perdoren me se shumti ne aktivitete qe nuk perdorim shum fuqi.

 

Ne anen tjeter fibrat e shpejta kanrruthje te vogla port e fuqishme, lodhen shum shpejt pershkak mbeshtetjes se tyre ne metabolizmin anaerobic qe prodhon acid laktiki, dhe jan per aktivitete qe nevojitet fuqia.

 

bottom of page